Degët e Gjeografisë

Gjeografia si shkencë ndër më vjetrat ndahet në:
   1. Gjeografinë përgjithshme dhe në
   2. Gjeografinë shoqerore.


Gjeografia e përgjithshme ndahet në:

   1. Gjeografinë fizike (natyrore) ku shkencat komponente:
          * Gjeomorfologjia
          * Gjeologjia
          * Klimatologjia
          * Hidrologjia
          * Pedogjeografia
          * Biogjeografia
          * Paleogjeografia
   2. Gjeografinë shoqërore (Antropogjeografike) ku shkencat komponente janë:
          * Demografia
          * Gjeografia e vendbanimeve
          * Gjeografia ekonomike
          * Gjeografia politike
          * Gjeografia sociale
Kohëve të fundit gjeografisë së përgjithshme i bashkohet edhe gjeoekologjia. Dikur në kuader të gjeografisë fizike kanë qenë edhe gjeografia matematike gjegjësisht gjeografia astronomike me gjeodezinë dhe hartografinë, por pasi që janë zhvilluar si shkenca në vete nuk mund të radhiten në sistemin e gjeografisë së përgjithshme.

Gjeografia regjionale mund të definohet si aplikim i njohurive gjeografike për studime konkrete të teritoreve,ndamas në bazë të ndonji kriteri të regjionalizimit gjeografik. Pra ajo është një disiplinë sintetike shkencore.

Gjeografia regjionale mandej ndahet në gjeografinë e përgjithshme regjionale dhe gjeografinë e veçantë regjionale.

Gjeografia është një lëndë shumë e rëndësishme sepse tregon tërësinë territoriale dhe studion gjeografinë e një vendi dhe të botës.Ka shumë zbulime të rëndësishme gjeografike.

Historia e Gjeografisë

 Kontribues në lëmin e Gjeografisë

Gjeografia padyshim është një ndër shkencat më të vjetra.

Që në parahistori njerëzit kanë tentuar të sqarojnë zhvillimin e proceseve në natyrës, mandej t’i njohin renditjet kronologjike edhe pse shkenca në një mënyrë ka qenë e pranishme në pjesën më të madhe të civilizimeve të lashta. Shkrime më të shumta për natyrën si tërësi i hasim te filozofët antikë. Për gjeografinë rezultate të rëndësishme nga ajo kohë ka dhënë Aristoteli - për mozaikun e sipërfaqes së tokës dhe brezat e nxehtësisë dhe Erastoteni - mbi madhësinë dhe dimensionet e Tokës. Erastoteni në shekullin e III p.e.s. i pari e përdori termin gjeografi. Mjaft rendesi mori vepra e Klaud Ptolemeut "Syntaksis" qe u be ligj per boten shkencore deri ne kohen e Kopernikut.Ai paraqiste ne te shtrirjen e botes se njohur deri ne ate kohe,te percaktuara mbi bazen e koordinatave gjeografike,pozicionin e qyteteve dhe te grykederdhjeve lumore (madje dhe te vendit tone Shqiperise)

Në mesjetë vjen deri te stagnimi i shkencave në përgjithësi duke përfshirë edhe gjeografinë. Shkencat e atëhershme janë zhvilluar gjithashtu edhe në kuadër te civilizimit islam. Gjeografët më të dalluar të kësaj kohe janë Al-Biruni dhe Al-Idrisi. Gjate kesaj periudhe shkenca e gjeografise ne pergjithesi, nuk avancoi,madje disa arritje te antikitetit ,si pershembull,koncepti mbi rrumbullakesine e Tokes, formimin e maleve etj.,nuk shpjegoheshin me dukurite natyrore ,por me ato fetare.Po keshtu dhe dyndjet e fiseve barbare,krahas shkaterimeve te shumta penguan mjaft edhe zhvillimin e metejshem te arritjeve te antikitetit.Gjate kesaj periudhe per tu permendur jane zbulimi i ishujve veriore te Oqeanit Atlantik dhe te kontinentit te Amerikes Veriore ne vitin 1000 nga vikinget,udhetimet ne Azi te Plan Karpinit,Ribruhut,te Marco Polos,njohurite gjeografike te arabeve etj.

Zhvillim të dukshëm të gjeografisë në perëndim i dhanë zbulimet gjeografike duke iu falëminderuar detarëve si Kristofor Kolombi, Vasko de Gama, Fernando Mangelani etj.

Zhvillimi i shpejt i astronmisë dhe mekanikës qiellore në shekullit e XVI dhe XVII, paraqesin bazën e mendimit të lëvizjes së trupave qiellorë dhe rrjedhojat e lëvizjes së tyre për Tokën. Fillimi i zhvillimit të gjeografisë si shkencë i përshkruhet gjeografit holandez Bernard Varenijusit, i cili e ka shkruar vepren me titull "Gjeografia e përgjithshme". Edhe pse zbulimet e rëndësishme teknike të cilat ndikuan në zhvillimin e gjeografisë në shekullit XVII dhe XVIII, ajo mbetet kryesisht shkencë deskriptive deri në paraqitjen e hulumtuesit të madh të gjeografisë me prejardhje gjermane Aleksander Humbollit i cili në fillim të shekekullit XIX i vë themelet e gjeografisë moderne. Pas tij mjaft i rëndësishëm është edhe Karl Rihter i cili ka qenë nën ndikimin e madh të filozofit Imanuel Kantit. Kontribut të rëndësishëm gjat kësaj kohe kanë dhënë në ShBA V.M Denis - teoria e e zhvillimit të relievit si cikël gjeografik dhe Vlladimir Dokuqajev në Rusi.

                         Nene Tereza -shqiptarja qe u be nene e tere botes

Nene Tereza(Gongje Bojagji) u be nena e tere botes.Qindra politikane ishin teper te lumtur kur takohishin me kete nene te madhe megjithese Shqiperia komuniste e diktatorit me antishqiptar te shekujve ia mbylli dyert e vendlindjes madje arriti deri atje qe ta quante eshe shtige,e tmerrshme por nje realitet i vertete komunisr.Por prapeseprape nena jone e madhe nuk i shau por iu lut zotit qe mortaja komuniste te shtrihej në shtratin e vdekjes.Dhe ajo kur mori çmimin e madh Nobel per paqen me krenari te madhe tha se është Shqiptare(megjithese enver satrapi ia kishte ndaluar hyrjen ne atdhe)

ja çfare tha Nene Tereza kur mori çmimin Nobel:

" Unë gjithmonë e kam në zemër popullin tem shqiptar dhe luti Zotin që paqa dhe dashnija e tij të jetë në zemrat tona në çdo familje"*...

_Nëna Tereze____________________

* Me rastin e pranimit të Shperblimit Nobel për Paqe në Oslo, 10 dhjetor 1979.*POROSIA E NËNËSDuaj të tjerët, ashtu si Zoti

të donë Ty.

Mbaje në mend.

Puna e dashurisë,

është puna e paqës.

Zoti u bekoftë!N. Tereze

Dashuria fillonë në familje.*

Jeta është mundësi, përfito nga ajo.

Jeta është e bukur,adhuroje.

Jeta është ëndërr, jetoje.

Jeta është sfide, perballu me te.

Jeta është loje, luaje.

Jeta është detyre, plotesoje.

Jeta është e shtrenjte, vleresoje.

Jeta është pasuri, ruaje.

Jeta është dashuri, shijoje.

Jeta është mister, zbuloje.

Jeta është dhimbje, sfidoje.

Jeta është kenge, kendoje.

Jeta është tragjedi, shmangiu.

Jeta është fat, perfito.

Jeta është aventure, kujdes.

Jeta është shume e çmuar, duaje.

Jeta është lufte, mesohu dhe me te.

Jeta është jetë, lufto për të..."

________

Nëna Tereze

Te shkruash per nene Terezen nuk ka mbarim por ajo eshte dhe ngelet nje nder figurat me te shdrishme te historise kombetare nena e dashtun e tere botes siç e quajti i madhi Bill Clinton.Ndaj desha te di nga ju(sepse une dhe bota e ka dhene vleresimin e saj) a duhet ta vleresoje me teper qeverite ne Tirane,Kosove dhe Shkup (sepse atje ka lindur) nenen tone te madhe?Apo te ndjeik me pak ndryshime rrugen e enver diktatorit.Sigurisht eshte ne nderin e kombit sepse se shpejti ajo do te shpallet ''SHENJTORE'' pra shenjtorja e pare shqiptare..