ujrat e ndotur

Uji i ndotur dhe jo i dezinfektuar përmban përbërës të ndryshëm dhe lëndë të shumta toksike të cilët mund të shkaktojnë sëmundje në masë te njerëzit. Uji i pijshëm, meriton gati vëmendjen kryesore gjatë kujdesjes për shëndetin tuaj. Konsumimi i ujit të pijshëm përveç shfaqjes së sëmundjeve të ndryshme hepatitit, diarreje; përbën një rrezik për shfaqjen e kancerit. Në të mund të ketë elemente të ndryshme toksike që bëhen shkak për mutacione të ndryshme. Për këtë është i nevojshëm klorimi ujit për t’u pastruar nga pesticidet dhe kimikatet e ndryshme.

Ujrat natyror permbajn shume sub. Te tretura, te cilat marrin pjese ne perberjen biologjike te sistemeve ujore,llojeve te shtazeve,bimeve dhe jane faktore ne hsume procese te cilat kryhen ne organizmat e gjalle Ne historii cilesia e ujit ishte nje factor me rendesii ne vlersimin e mireqenies se njeriut.Ndotja fekalike e ujit te pijes shpeshhere ka shkaktuar semundje qe pergjysmonin popullaten e qyteteve te tera. Sot ende perhapen epidemic te kopaskohshem semundjesh bakteriale dhe virale,qe I shkaktojne agjentet infektuese ne ujrat te pijes.

Uji gjate perdorimit ne amviseri ose industri ndotet me materje te ndryshme inorganike,organike e ndotes te tjere dhe si uje I ndotur I kthhet mjedisit tone. Sfrutzimi I ujit te ketille para se te pastrohet edhet rrezik per arsyje se mune te permbaje materie te helmueshme dhe mikroorganizma qe zhvilliohen ne ujrat e ndotur e qe shkaktojne shume semundje te renda sic jane:ETHETE TIFOS,KOLERA,VIRUSI I HEPATIT etj.Pervec ujrave te ndotur urbane dhe nga industria,ujrat endoten edhe nga perdorimi I preparative bujqesore me tokat bujqesore.Keto ujra te ndotura nese para s ete shkarkohen ne ekosistem netyror nuk pastrohen,paraqesin rrezik per boten bimore dhe shtazore qe jetojne ne ato ujra .Jonet e shumta te metaleve si dhe te disa jometaleve qe jane shpesh te pranishem ne ujrat e ndotur natyrore. Disa nga keto elemente edhe pse jane te rendesishem per ushqimin e njerzve ,nese gjenden ne ujrat ne perqendrime te rritura kane veprim helmues.Pervec kesaj veprimi toksik te rrjedh edhe per shkak te egjate te ujrave qe permbajne perqndrime minimale te substancave qe veshtire eliminohen nga organiszmi,pra veprojne si helme cumulative,p.sh ARSENI,PLUMBI,MERKURI etj. MERKURI elementar kriprta patretshme te Cu uje nuk paraqesin rrezik te madh.Por keto nen ndikimin e mikroorganizmave ne ujrat te ndotura shendrrohen ne komponime toksike te merkurit qe eshte toksik. ARSENI shkaktar kimik I shume vdekjeve.Arseni paraqitet ne koren tokesore ne nje nivel mesatar prej 2-5 ppm.Djegja e kraburantave fosile ,posacerisht e qymirit ,perhapin sasi te medha arsenic ne mjedis.keshtu qe shumica e tyre arrijen ne ujera natyrore. PLUMBI shfaqet ne uje ne gjendje oksiduese dhe atje arrin nga nje numer burimesh industriale dhe te miierave.pra ,uji paraqet mjedisin me te rendomte net e cilin munde te verehet dhe t ekontollohet ndotja me metale.

Pasojat nga "Trajtimi i Ujrave te ndotur"

Niveli i lartë i hormoneve sjell menopauze te shpejte tek gratë dhe tumor te qafes se mitres.Trajtimi i ujit te ndotur bëhet shkak mutacione të ndryshme dhe shfaqje te tumoreve Kimikatet qe gjenden ne shtepi janë një nga faktoret kryesore te shfaqjes se kancerit ne mushkri Gazi, benzina, vajguri sidomos për punonjesit ne këto sektore janë shkaktar për shumë tumore Produktet farmaceutike nëse janë te pakontrolluara bëhen shkak i shfaqjes se tumoreve të ndryshm

 

llojet e peshqeve

   Gjuca, dylberi, saraga

    (Leucaspius delineatus)
Gjuca shumë peshkatarë lokal e quajn ashtu por ka edhe emra të tjerë si dylberi,saraga etj   por me kujdes, nëse e vreni dallimet mund të vërehet..   Gjuca   nuk është e plotë dhe ndalesa në largësinë më të madhe nga 12/13 shkallë prapa kokë.   Flatrat e saja   janë pa   ngjyrë   dhe kryesisht varet në pjesën e poshtme të ujit , në të cilën banon. Gjuca e lumit është më e bardhë se sa e liqenit   .   Shpina e saj   ka ngjurë të gjelbër. .   Trupi është i zgjatur dhe i mbuluar me shkallë të vogël e argjendte lehtë me   mbeturinave.   Gjatsia mesatare e saj është
6-8cm, dhe të rritet në maksimum 12cm. Gjuca është e vogël, peshk i bashksisë jetonë në liqene, kanaleve dhe lumenjë , dhe në përgjithësi e mban sipërfaqen e ujit .   Në vendin tonë kryesisht gjindet në të gjitha ujrat, , është edhe në Evropën Qendrore dhe Lindore.   Shumzimi e ka në verë, kurë e arrijë pjekurinë në vitin e dytë të jetës.

Karemi   dhe pajisje për gjueti:

Gjuca nuk ka shum   randësi ekonomike dhe   shumë rrallë peshkohet , dhe mbi të gjitha si ajo mund të shërbejë si një karrem për predator gjuetisë.   Gjuca është shumë e etur, ushqimi i saj i preferuar është   planktona. .   Si karem mundemi ta zhfrytzojm   gjithshqka që bien në dorë copë stiropora, më së miri është me   bukë ose krumba. gjuetia e gjuces     është një shkollë e madhe për fillestar.   Peshkimi I saj   duhet të jetë i lehtë, shtagë të lehtë   gjatësi prej 3-4 m , njajllon   shumë të hollë,   0,10- 0.16mm dhe tapa të vogla. 0.5g

-Në Evropë Ngjila njihet si peshk me emra të ndryshum gjindet në ujërat e   pjesës veriore të Francës dhe të Holandës, dhe në mes të Gjermanisë , bregu i detit Kaspik dhe Detin e Zi. Egzistojn edhe ngjila të Prespës, Ohridit dhe shkodëres , kurse tek ne jeton në lumin Drini Bardh, ngjila shum shpejt   përshtatet në ujë të ftohtë, dhe është e ndjeshme në ujra   të ndotura dhe shpejt tërhiqet nga ato. Ngjila   ka migrim lëvizje për shkak të shumzimit , ose më mirë të ushqyer dhe mund të jetë edhe në rrjedhën e sipërme të rrymës,së ujit   dhe madje edhe nga një lumë në një tjetër. Bashksia   e peshkut që e mban gjithmonë në fund, por ndonjehere kur ka vapë të madhe pastaj del edhe në sipërfaqe.Është shum i Ndjeshëm dhe i kujdesëshume. Gjatë kohes kur niveli i ujrave   bjenë, Ngjila e mbanë rrymat e ujit ,kurse kur ujrat ngriten dhe trubullohen ather largohet në cektin afër bregut   të lumit,por gjithmon e mban e mjedisit, veçanërisht në fushën e degët, të cilat janë pjesa ushqimore.bënë pjes në grupen e fundit për nga ushqimi sepse ka plot hala ,kurse sa i përket peshkimit është peshkë luftarak atraktiv, sportivë vetëmse mnyra e peshkimit.
Pesha me e madhe arin deri në 2kg  
është peshkë që jeton në bashksi,

Karemi për gjuajtje
Ngjila më së shumti preferohet për gjuajtje me, buk franqeze, krymbat,alget,etj.
Koha për gjuajtjen e ngjiles është mëngjezi prej ores 7deri në 11 pastaj
prej ores 16 fillon prap por jo sikuse në mëngjes , Dita e preferuar për gjuajtjen e Ngjiles është kur koha është me dijell, mënyra e të ushqyerit me topa prej bukës, 5 deri në 7 topa me madhsi sa të portokallit në mes te bukes të vendosen gurë pershkaqe të mos i bartë shpejtsia e ujit kjo është një ndër metodat që ka dhënë më së shumti rezulltate

Krapi është një peshk që gjindet në të gjithë botës, është prurë nga Azije .Ky peshk i përket ujrave të ëmbla të   lumejve   ku është më i përhapur, por ka edhe në Liqene, rezervuare të peshkut . Në lumenjtë tanë gjindet në Lumin Drini i Bardh, Sitnicë, Drenicë, Moravë etj.
Shumzimi i Krapit fillon nga Maji deri në Korrik pra në vendet ku janë të cekëta dhe të ngrohta pjesën e
përhershëme të ujëit me   vegjetacion , veçanërisht në zonat bottomland . Shumzimi i femrave që ato mbajën është rrethë një milion ikra   që ato të përcaktuara në dy ose tri cikle gjatë shumzimit .mbarsimi   i krapit   shfaqet   në gjatësi prej rreth tridhjetë centimetra ndryshe, sikurse në masën e peshkimit.

USHQIMI:

Krapi i vogël   në fillim   ushqehet me   planktona, dhe më pas, me bimë nënëujore, ikren e peshkut dhe kafshëve të tjera ujore në ujë.Më së shumti pjesën e jetës së tij Krapi e kalonë në pjesën e poshtme të ujit .Mundet me u rrit deri në pesëdhjetë kilogram, me gjatësi prej 120 cm por këto janë shumë të rralla raste. Konsideruar vlerën e vërtetë ekonomike kapitale .Por është   në listën e peshkut, si për ekonomi një ashtu për peshkim sportivë. Deri tani Krapi më i madhë rredhë 100 kg është zënë në vitin 2008 në një vend të Azisë nga peshkataret okularë.

  GJUETI DHE KAREMET:

Peshkatarët sportive duke përdorur metodat moderne për zënjen e krapit, parabolik shkopij , nailoni trashėsia 0,40-0,50, grepat me madhsi 4-1/0.krapi kryesisht zihet në thellësi të ujit ,me sisteme të ndryshme , si me tapë lëvizëse sistem Anglez por ka edhe shum e shum metoda të tjera .më së shumti përdoret   gjuetia   me miser të ri apo të vjetër të ziher patate polubareni, gruri i ziher, bizele të freskëta, bukë e bardhë skranja të zeza apo të kuqe .
Krapistat e gjuaj krapin   me bojlia të posaçme ,pothuajse me të gjitha aromamat . krapi është peshk shum I fort , shumë i ashpër dhe   fiksohet shumë   kështuqe nuk shkohet në peshkim   pa meredov.
Për peshkim të suksesëshm   duhet që vendi ku peshkohet të ushqehet   sa më gjatë dy tre ditë përpara.
Për krap mundet të shkruhet shum ma shum vetëmse peshkimi I krapit është një mrekulli

                                                               Interneti

Interneti është rrjet  me mundësi për kyçje publike të rrjeteve të ndërlidhura kompjuterike, që transmetojnë të dhëna të caktuara duke përdorur Internet protokollin standard. Me fjalë të tjera, interneti është rrjet i rrjeteve që përmbanë miliona pjesëza të vogla rrjetesh rajonale, akademike, të biznesit e qeveritare, të cilat në vete përmbajnë informata dhe shërbime të ndryshme, siç janë posta elektronike, format e kontaktit, transferuesit e skedave dhe dokumentet e tjera nga e gjithë bota.
Rrjete informative
LAN(Local Area Network)
Eshte sistem i rrjetes kompjuterike ne te cilen kyqen/lidhen kompjuteret dhe pajisjet periferike te nje zyre ose kompanie.Pajisjet gjenden ne nje distance te vogel fizike.Kjo lidhje behet me qellim te shfrytezimit te perbashket te resurseve,pra ndarjes se tyre (p.sh nje printer perdoret prej disa shfrytezuesve)


WAN(Wide Area Network)
Kur Kompjuteret qe gjenden ne distanca te medha janë të lidhur mes vete permes rrjetes kompjuterike ateher kemi te bejme me WAN.Shembull mund te jete nje kompani qe zyrat i ka ne dy qytete te largeta dhe shfrytezuesit kane mundesi qe te bejne shkembimin e informatave nga te dy zyrat.
Client/Server
Nje arkitekture e rrjetit ne te cilin cdo kompjuter ne rrjet eshte ose klient ose server.Serveret jane kompjuter te fuqishem te dedikuar per menaxhimin e disqeve,shtypseve ose trafikun ne rrjet.Serveret sigurojne te dhenat per te gjithe kompjuteret qe jane brenda rrjetit.Klientet ne anen tjeter jane kompjuter personale(PC),ne te cilet shfrytezuesit i perdorin programet aplikative.Klientet lidhen ne serverë me qellim te shfrytezuesit te resurseve siq jane fajllat dhe pajisjet e gjithashtu edhe per fuqi procesuese.

Puna e kompjutereve te lidhur ne grup (Workgroup)
Disa kompjuter te lidhur ne rrjet paraqesin nje grup punues.Ne kete rast shfrytezuesit mund te bejne ndarjen e shtypesit,modemit,skanerit,por edhe të informatave te tyre neper kompjuter.Shfrytezuesit mund t'u japin qasje shfrytezuesve te tjere ne resurset e tyre.Workgroup i ka edhe te metat e veta,pasi qe ne rast te kyqjes se me shume shfrytezuesve ne nje kompjuter,ai do te ngadalsohet shume,pastaj siguria eshte me e vogel dhe ne rast se gabohet ne dhenien e te drejtave,mund te vjen edhe deri te keqperdorimet e ndryshme.

Interneti
Ç'është Interneti dhe si mund të shfrytëzohet?
Interneti eshte definicion i një rrjeti global qe p[erbhet nga shume rrjeta te lidhura ne mes vete.Qeshtja unike e Internetit eshte se mund te keni qasje ne aq shume informata nepermjet tij.Sipas nevojes ju mund te kerkoni dhe te gjeni lloj-lloj informatash per tema te ndryshme,t'i ruani ato ose edhe t'i shtypni.Sherbimet kryesore te Internetit janë: WWW,FTP,E-mail,Chat,E-Commerce.

Dallimi në mes World Wide Web (WWW) dhe Internet-it
Interneti eshte rrjet masiv qe perbehet nga rrjetet tjera,pra nje infrastrukture e rrjeteve kompjuterike.Ai lidh miliona kompjuter nga gjithe globi duke formuar nje rrjet te tille ku secili kompjuter mund te komunikoje me kompjuterin tjeter kudo ne bote,me kusht qe te dy jane te lidhur ne internet. Informatat qe udhetojne permes internetit shfrytezojne llojllojshmeri gjuesh te njohura si protokolle.Ne anen tjeter World Wide Web eshte nje menyre per t'iu qasur informatave permes mediumit te internetit.Eshte pra një model qe ndertohen mbi internetin dhe qe perdor protokollin e tij HTTP per transmetimin e shenimeve.Web-i eshte vetem nje prej menyrave qe informacionet mund te shfrytezohen permes internetit.

Zbulimi i planetit më të vjetër mahnit shkencëtarët!

Astronomë amerikanë dhe kanadezë kanë zbuluar planetin më të vjetër i cili rrotullohet rreth dy yjeve në konstelacionin e Akrepit. Ai është tepër i ndryshëm nga Toka dhe planetët e tjerë që sillen rreth Diellit dhe kjo mund të jetë shenjë se kemi të bëjmë me një kategori të panjohur më parë planetesh në atë rajon të kozmosit. Toka dhe Sistemi Diellor janë relativisht të rinj, vetëm 4 miliard e gjysëm vjet, krahasuar me rreth 14 miliardë vjet të moshës së universit. Mirëpo astronomët kanë zbuluar një planet gati po aq të vjetër sa kozmosi. Studiuesi nga Universiteti Shtetëror i Pensilvanisë, Steinn Sigurdsson, thotë se planeti është 13 miliard vjeç dhe është formuar kur universi ndodhej ende në fazat e hershme.
“Mendoj se planeti që kemi zbuluar, është mostër e brezit të parë të planeteve të universit, të krijuara në galaksinë tonë shumë, shumë më herët se të krijohej Dielli”, thotë astronomi.
Planeti është gjigand si Jupiteri, megjithatë 2 herë e gjysëm më i madh dhe ndodhet 5 mijë e 600 vjet-dritë larg, si dhe në një distancë të madhe nga yjet rreth të cilëve rrotullohet: për një rrotullim atij i duhen rreth 100 vjet tokësorë.Planeti nuk duket nga Toka, por shkencëtarët e zbuluan jo drejtpërdrejtë, por duke vëzhguar njërin prej yjeve, rreth të cilëve rrotullohet, përmes një radio-teleskopi në Tokë dhe teleskopit orbital Hubble.
“Ky është një zbulim mahnitës”, thotë Alan Boss, ekspert në studimet mbi krijimin e planetëve.
Ai shton se mosha e 13 miliardë-vjeçare e planetit bën që ai të jetë unik ndërmjet rreth 100 të tillëve që janë zbuluar shumë më afër sistemit tonë djellor viteve të fundit.
“Është fjala me sa duket për yje jo më të vjetër se Dielli ynë, por në këtë rast, planeti mund të jetë krijuar, jo vetëm si një planet gjigand prej gazi, por edhe si i banueshëm, ku jeta mund të jetë zhvilluar e zhdukur para miliarda vjetësh, shumë kohë para se ne të bëheshim pjesë e kësaj galaksie”, thotë zoti Boss.
Grumbulli i trupave qiellorë ku bën pjesë planeti, është aq i vjetër sa në të nuk gjenden elemente të rënda, të tilla si hekuri, që është krijuar me shumicë më vonë në përbërje të yjeve. Elemente të tilla ndodhen në përbërje të Tokës dhe planeteve të tjera të Sistemit Diellor.Disa astronomë e kanë mbështetur tezën se në gjirin e të ashtuquajturve ”grumbuj yjesh sferikë” nuk mund të bëjnë pjesë planete, tezë e cila ishte mbështetur edhe nga të dhënat e grumbulluara nga teleskopi Hubble në vitin 1999. Ky i fundit nuk arriti të zbulonte asnjë planet të tillë në grumbujt e largët të yjeve, por me sa duket kishte kërkuar në drejtim të gabuar.Zbulimi i fundit mbështet teorinë e një makanizmi alternativ të krijimit të planeteve. Trupat e Sistemit Diellor e me sa duket, shumë planetë të tjerë, mendohet se janë krijuar gjatë miliona vjetëve nga grumbullimi i materies si rezultat i tërheqjes gravitacionale të thërmijave të pluhurit kozmik dhe shkrirjes me grumbuj të tjerë. Por eksperti i astronomisë Alan Boss, thotë se me sa duket planetet mund të krijohen jo vetëm nga elementë shkëmborë, por edhe nga gazrat.

Miley Cyrus - Can't Be Tamed

Degët e Gjeografisë

Gjeografia si shkencë ndër më vjetrat ndahet në:
   1. Gjeografinë përgjithshme dhe në
   2. Gjeografinë shoqerore.


Gjeografia e përgjithshme ndahet në:

   1. Gjeografinë fizike (natyrore) ku shkencat komponente:
          * Gjeomorfologjia
          * Gjeologjia
          * Klimatologjia
          * Hidrologjia
          * Pedogjeografia
          * Biogjeografia
          * Paleogjeografia
   2. Gjeografinë shoqërore (Antropogjeografike) ku shkencat komponente janë:
          * Demografia
          * Gjeografia e vendbanimeve
          * Gjeografia ekonomike
          * Gjeografia politike
          * Gjeografia sociale
Kohëve të fundit gjeografisë së përgjithshme i bashkohet edhe gjeoekologjia. Dikur në kuader të gjeografisë fizike kanë qenë edhe gjeografia matematike gjegjësisht gjeografia astronomike me gjeodezinë dhe hartografinë, por pasi që janë zhvilluar si shkenca në vete nuk mund të radhiten në sistemin e gjeografisë së përgjithshme.

Gjeografia regjionale mund të definohet si aplikim i njohurive gjeografike për studime konkrete të teritoreve,ndamas në bazë të ndonji kriteri të regjionalizimit gjeografik. Pra ajo është një disiplinë sintetike shkencore.

Gjeografia regjionale mandej ndahet në gjeografinë e përgjithshme regjionale dhe gjeografinë e veçantë regjionale.

Gjeografia është një lëndë shumë e rëndësishme sepse tregon tërësinë territoriale dhe studion gjeografinë e një vendi dhe të botës.Ka shumë zbulime të rëndësishme gjeografike.

Historia e Gjeografisë

 Kontribues në lëmin e Gjeografisë

Gjeografia padyshim është një ndër shkencat më të vjetra.

Që në parahistori njerëzit kanë tentuar të sqarojnë zhvillimin e proceseve në natyrës, mandej t’i njohin renditjet kronologjike edhe pse shkenca në një mënyrë ka qenë e pranishme në pjesën më të madhe të civilizimeve të lashta. Shkrime më të shumta për natyrën si tërësi i hasim te filozofët antikë. Për gjeografinë rezultate të rëndësishme nga ajo kohë ka dhënë Aristoteli - për mozaikun e sipërfaqes së tokës dhe brezat e nxehtësisë dhe Erastoteni - mbi madhësinë dhe dimensionet e Tokës. Erastoteni në shekullin e III p.e.s. i pari e përdori termin gjeografi. Mjaft rendesi mori vepra e Klaud Ptolemeut "Syntaksis" qe u be ligj per boten shkencore deri ne kohen e Kopernikut.Ai paraqiste ne te shtrirjen e botes se njohur deri ne ate kohe,te percaktuara mbi bazen e koordinatave gjeografike,pozicionin e qyteteve dhe te grykederdhjeve lumore (madje dhe te vendit tone Shqiperise)

Në mesjetë vjen deri te stagnimi i shkencave në përgjithësi duke përfshirë edhe gjeografinë. Shkencat e atëhershme janë zhvilluar gjithashtu edhe në kuadër te civilizimit islam. Gjeografët më të dalluar të kësaj kohe janë Al-Biruni dhe Al-Idrisi. Gjate kesaj periudhe shkenca e gjeografise ne pergjithesi, nuk avancoi,madje disa arritje te antikitetit ,si pershembull,koncepti mbi rrumbullakesine e Tokes, formimin e maleve etj.,nuk shpjegoheshin me dukurite natyrore ,por me ato fetare.Po keshtu dhe dyndjet e fiseve barbare,krahas shkaterimeve te shumta penguan mjaft edhe zhvillimin e metejshem te arritjeve te antikitetit.Gjate kesaj periudhe per tu permendur jane zbulimi i ishujve veriore te Oqeanit Atlantik dhe te kontinentit te Amerikes Veriore ne vitin 1000 nga vikinget,udhetimet ne Azi te Plan Karpinit,Ribruhut,te Marco Polos,njohurite gjeografike te arabeve etj.

Zhvillim të dukshëm të gjeografisë në perëndim i dhanë zbulimet gjeografike duke iu falëminderuar detarëve si Kristofor Kolombi, Vasko de Gama, Fernando Mangelani etj.

Zhvillimi i shpejt i astronmisë dhe mekanikës qiellore në shekullit e XVI dhe XVII, paraqesin bazën e mendimit të lëvizjes së trupave qiellorë dhe rrjedhojat e lëvizjes së tyre për Tokën. Fillimi i zhvillimit të gjeografisë si shkencë i përshkruhet gjeografit holandez Bernard Varenijusit, i cili e ka shkruar vepren me titull "Gjeografia e përgjithshme". Edhe pse zbulimet e rëndësishme teknike të cilat ndikuan në zhvillimin e gjeografisë në shekullit XVII dhe XVIII, ajo mbetet kryesisht shkencë deskriptive deri në paraqitjen e hulumtuesit të madh të gjeografisë me prejardhje gjermane Aleksander Humbollit i cili në fillim të shekekullit XIX i vë themelet e gjeografisë moderne. Pas tij mjaft i rëndësishëm është edhe Karl Rihter i cili ka qenë nën ndikimin e madh të filozofit Imanuel Kantit. Kontribut të rëndësishëm gjat kësaj kohe kanë dhënë në ShBA V.M Denis - teoria e e zhvillimit të relievit si cikël gjeografik dhe Vlladimir Dokuqajev në Rusi.